Της Σοφίας Χριστοφορίδου
Το διαπιστώνουν χιλιάδες εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, που προγραμμάτιζαν να συνταξιοδοτηθούν φέτος -και τώρα έρχονται αντιμέτωποι με τις ανατροπές στο ασφαλιστικό, που ψηφίστηκαν τα χρόνια του μνημονίου. Μοιραία κάνουν τις συγκρίσεις με το τι ισχύει για τους δημοσίους υπαλλήλους, όπου, για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων, εξακολουθεί να υπάρχει δυνατότητα συνταξιοδότησης στα 50 τους χρόνια...
ΕΞΙΣΩΣΗ, ΑΛΛΑ ΕΠΙ ΤΑ ΧΕΙΡΩ...
Για τους νέους ασφαλισμένους έχει επέλθει εξίσωση -επί τα χείρω...- μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων. Όπως εξηγεί στη «ΜτΚ» ο οικονομολόγος και σύμβουλος εργασίας, κ. Γιάννης Σωπασής, όσοι εισήλθαν στην αγορά εργασίας μετά το 1993 -είτε εργάζονται στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα- δικαιούνται να συνταξιοδοτηθούν στα 62 τους χρόνια (με πλήρη σύνταξη, αν έχουν 40 χρόνια εργασιακού βίου, και με μειωμένη, αν έχουν συμπληρώσει 20ετία. Διαφορετικά, ο γενικός κανόνας είναι σύνταξη στο 67ο έτος της ηλικίας).
Πολλές κατηγορίες εργαζομένων που ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά πριν από το 1993 θεμελιώνουν αυτήν την περίοδο δικαίωμα συνταξιοδότησης -ή, τουλάχιστον, έτσι νόμιζαν ορισμένοι εξ αυτών, μέχρι που βρέθηκαν προ εκπλήξεως, όταν διαπίστωσαν από πρώτο χέρι τις ανατροπές που επήλθαν με την ψήφιση των νόμων 3863/2010 και 3865/2010... Μάλιστα, όπως αναφέρει ο κ. Σωπασής, οι μεταβατικές διατάξεις για τους εργαζομένους που βρέθηκαν στο μεταίχμιο ήταν ηπιότερες στον δημόσιο τομέα σε σχέση με τον ιδιωτικό: «Ακόμη και σήμερα, υπάρχουν ασφαλισμένοι πολλών ταχυτήτων...» σχολιάζει.
ΓΙΑ ΜΟΛΙΣ 5 ΗΜΕΡΕΣ...
Ο κ. Σωπασής φέρνει ως παράδειγμα οικοδόμο, που θα μπορούσε να βγει στη σύνταξη στα 58 του χρόνια, αν είχε γεννηθεί... πέντε ημέρες νωρίτερα και έπιανε το όριο του τέλους 2012. Όμως, συμπλήρωνε το όριο ηλικίας στις 5 Ιανουαρίου 2013 και πλέον, μέχρι να γίνει 60 χρόνων, θα χρειαστεί να έχει δουλειά με ασφάλιση σε βαρέα και ανθυγιεινά (πρακτικά, δηλαδή, αν δεν βρει δουλειά στην οικοδομή χάνει το δικαίωμα συνταξιοδότησης και θα πρέπει να περιμένει μέχρι τα 67 του χρόνια!). Αντίστοιχα, συνομήλικός του δημόσιος υπάλληλος είχε τη δυνατότητα να βγει στη σύνταξη ήδη από το 2010, σε ηλικία 55 ετών...
ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ
Και μεταξύ των ιδιωτικών υπαλλήλων υπάρχουν, ωστόσο, ασφαλισμένοι πολλών ταχυτήτων: συγκεκριμένα, υπάρχουν περιπτώσεις εργαζομένων σε μεγάλα εργοστάσια που απολύθηκαν μαζικά, όταν αυτά έκλεισαν (π.χ., Κλωστήρια Ναούσης, Λιπάσματα), και οι εργαζόμενοι εντάχθηκαν για κάποια χρόνια σε ειδικά προγράμματα (με μεγάλα επιδόματα, της τάξης των 1.000-1.500 ευρώ). Τα 6-7 χρόνια τού προγράμματος μέτρησαν ως χρόνια ασφάλισης και οι ομαδικώς απολυθέντες εξαγόρασαν επιπλέον χρόνια πλασματικής ασφάλισης: έτσι, πολλοί εξ αυτών βγήκαν στη σύνταξη στα 58 τους χρόνια, ενώ είχαν σταματήσει να δουλεύουν πολύ νωρίτερα.
Από την άλλη, υπάρχουν και οι ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ που μέχρι τον Δεκέμβριο 2012 είχαν ως όριο συνταξιοδότησης το 65ο έτος της ηλικίας τους: μέσα σε λίγες ημέρες (και χωρίς μεταβατικές διατάξεις), το όριο για τη συγκεκριμένη κατηγορία εργαζομένων ανέβηκε στα 67 έτη για όσους είχαν την ατυχία να συμπληρώνουν το 65ο έτος από τις 02.01.2013 κι έπειτα...
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Για να γίνει κατανοητή η διαφορετική αντιμετώπιση μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών εργαζομένων, παραθέτουμε (με τη βοήθεια του κ. Σωπασή) παραδείγματα κάποιων περιπτώσεων εργαζομένων, στους οποίους δίνουμε -χάριν ευκολίας- τυχαία ονόματα (όσα αρχίζουν από «Ι» αναφέρονται σε εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα και όσα από «Δ» στον δημόσιο τομέα, ενώ τα ονόματα από «Ε» αντιστοιχούν σε ελεύθερους επαγγελματίες).
1. Οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο που προσλήφθηκαν πριν από το 1983 θα πάρουν σύνταξη με 35 χρόνια ασφαλιστικού βίου, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας. Αν, λοιπόν, ο κ. Δημήτρης προσελήφθη το 1982, μπορεί να πάρει σύνταξη το 2017, ανεξαρτήτως ηλικίας (αν προσελήφθη σε ηλικία 18 ετών, θα είναι 53 ετών και συνταξιούχος...). Υπό τις ίδιες προϋποθέσεις, για την κυρία Δανάη, που είναι μητέρα ανήλικου παιδιού, θα αρκούσαν 25 χρόνια εργασίας και θα ήταν συνταξιούχος ήδη από το 2007 (αν είχε προσληφθεί στα 18 της χρόνια, σε ηλικία 43 ετών θα ήταν ήδη συνταξιούχος!).
Αν ο κ. Δημήτρης προσελήφθη στο Δημόσιο μετά την 01.01.1983 και έως το 2010 είχε προλάβει να συμπληρώσει 25 χρόνια εργασίας, μέχρι σήμερα θα είχε δύο επιλογές: να συνταξιοδοτηθεί είτε με 35ετία (δηλαδή, μετά το 2018) είτε με 37 έτη ασφάλισης (δηλαδή, μετά το 2020), χωρίς όριο ηλικίας. Αυτή η επιλογή (της 37ετίας χωρίς όριο ηλικίας) δεν υπάρχει πια για όσους συμπληρώσουν την 25ετία μετά το 2010. Έτσι, αν ο κ. Δημήτρης συμπληρώνει την 25ετία το 2011, θα χρειαζόταν συνολικά 36 έτη ασφάλισης και θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί το 2022 (αν προσελήφθη στα 20, στα 56 χρόνια του θα είναι συνταξιούχος). Αν πάλι έκλεισε την 25ετία το 2012, θα χρειαστεί 37 έτη ασφάλισης (δηλαδή, θα βγει στη σύνταξη μετά το 2024).
2. Ας πάμε στην περίπτωση του κ. Ιορδάνη. Μέχρι το 2010 είχε (σχεδόν) τα ίδια δικαιώματα με τον κ. Δημήτρη: με 37 χρόνια εργασίας μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας και με 35 χρόνια εφόσον είχε συμπληρώσει τα 58 του έτη.
Στην περίπτωση που ο κ. Ιορδάνης είχε την ατυχία να συμπληρώνει τα 58 του χρόνια στις 2 Ιανουαρίου 2011, θα έπρεπε να είχε 10.800 ένσημα για να βγει στη σύνταξη (εκ των οποίων τα 300 τον τελευταίο χρόνο). Αν στις 31.12.2012 είχε συμπληρώσει 35ετία, θα μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί φέτος, στα 59 του χρόνια (εφόσον στο μεταξύ συνέχιζε να δουλεύει, για να συμπληρώσει τα 11.100 ένσημα). Αν όμως δεν είχε τα 10.500 ένσημα το 2012, δεν μπορεί να βγει στη σύνταξη ούτε καν στα 59 του χρόνια: αντίθετα, θα πρέπει να περιμένει έως ότου συμπληρώσει τα 62 του χρόνια (ή 40 χρόνια ασφάλισης, εκ των οποίων τα 7 πλασματικά).
3. Στην περίπτωση της κυρίας Ισμήνης, που δουλεύει στον ιδιωτικό τομέα, η συνταξιοδότηση θα έρθει πολύ αργότερα σε σχέση με την κυρία Δανάη... Αν ήταν 55 ετών στο τέλος του 2012, φέτος, στα 57 της χρόνια, μπορεί να ελπίζει σε μειωμένη σύνταξη (που είναι 30% χαμηλότερη σε σχέση με την πλήρη), εφόσον όμως διαθέτει τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης (εκ των οποίων την τελευταία πενταετία θα πρέπει να έχει 100 ημέρες εργασίας ετησίως). Αν όμως είναι νεότερη κατά έναν χρόνο (δηλαδή, στο τέλος τού 2012 δεν είχε συμπληρώσει τα 55 έτη της), θα πρέπει να περιμένει τουλάχιστον μέχρι το 2020, όταν δηλαδή θα γίνει 62 ετών, για να πάρει πλήρη σύνταξη (εφόσον έχει 40 χρόνια ασφάλισης) ή μειωμένη (εφόσον έχει 15 χρόνια, με τους προαναφερθέντες όρους).
4. Ο κ. Ευριπίδης και η κυρία Ελένη, αμφότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες, θα έπρεπε στις 31.12.2010 να έχουν συμπληρώσει 35 χρόνια ασφάλισης, για να περιμένουν πλήρη σύνταξη στα 60 τους (δηλαδή, δύο χρόνια περισσότερο από τον κ. Δημήτρη). Αν συμπλήρωσαν την 35ετία στο τέλος του 2011, θα πάρουν μεν σύνταξη στα 60, εφόσον όμως έχουν 36 χρόνια ασφάλισης, ενώ αν η 35ετία κλείσει το 2012, στα 60 τους χρόνια θα πρέπει να έχουν 37 χρόνια ασφάλισης.
Όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν συμπλήρωσαν το 2012 τα πολυπόθητα 10.500 ένσημα θα χρειαστεί να περιμένουν μέχρι τα 62 τους και, στο μεταξύ, θα πρέπει να συμπληρώσουν 12.000 ένσημα (σε διαφορετική περίπτωση, χρειάζονται τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης, εκ των οποίων συνεχόμενα την τελευταία πενταετία), για να δικαιούνται τη μειωμένη, έστω, σύνταξη...
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ
1. Πρώτα ένσημα στο Δημόσιο:
~ Προ του 1983: 35ετία (ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας).
~ Μεταξύ 1983-1992: 37ετία (ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας)
2. Ασφαλισμένοι ΙΚΑ:
~ Αν στις 31.12.2010 είχαν 10.500 ημέρες ασφάλισης (με εξαγορά θητείας), δικαιούνται σύνταξη, όταν συμπληρώσουν το 58ο έτος της ηλικίας τους.
~ Αν στις 31.12.2011 είχαν 10.500 ημέρες ασφάλισης (4 πλασματικά χρόνια), δικαιούνται σύνταξη, όταν συμπληρώσουν το 58ο έτος της ηλικίας τους και 10.800 ημέρες ασφάλισης.
~ Αν στις 31.12.2012 είχαν 10.500 ημέρες ασφάλισης (5 πλασματικά χρόνια), δικαιούνται σύνταξη, όταν συμπληρώσουν το 59ο έτος της ηλικίας τους και 11.100 ημέρες ασφάλισης.
~ Όσοι δεν διαθέτουν τα παραπάνω, θα περιμένουν να πάρουν σύνταξη στα 62 τους χρόνια, αν έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια αδιάλειπτης εργασίας.
3. Ασφαλισμένοι ΟΑΕΕ:
~ Αν είχαν συμπληρώσει 35 χρόνια ασφάλισης στις 31.12.2010, λαμβάνουν πλήρη σύνταξη στα 60 χρόνια.
~ Αν η 35ετία συμπληρώθηκε το 2011, θα πρέπει στα 60 χρόνια τους να έχουν ένσημα επί 36 χρόνια.
~ Αν η 35ετία συμπληρώθηκε το 2012 (με 5 πλασματικά χρόνια), μπορούν να πάρουν σύνταξη στα 60, εφόσον έχουν 37 έτη ασφάλισης.
~ Όσοι το 2012 δεν συμπληρώνουν την 35ετία, μπορούν να πάρουν σύνταξη στα 62 τους χρόνια (αν έχουν 40 έτη ασφάλισης, εκ των οποίων 7 πλασματικά).
~ Οι ασφαλισμένοι που έχουν 15 χρόνια ασφάλισης (οπωσδήποτε την τελευταία 5ετία) μπορούν να βγουν σε μειωμένη σύνταξη στα 62 τους χρόνια.
ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ «ΓΟΝΕΙΣ» Κοινωνική ευαισθησία; Υπάρχει -à la carte
Αν ο κ. Δημήτρης και η κυρία Δανάη τού παραδείγματός μας είχαν προσληφθεί στο Δημόσιο το 1986 και στις 31.12.2011 είχαν 25 χρόνια εργασίας (και, ταυτόχρονα, ένα ανήλικο παιδί), θα μπορούσαν και οι δύο να πάρουν πλήρη αναλογική σύνταξη με τη συμπλήρωση του 52ου έτους της ηλικίας. Αν, δε, είχαν τρία παιδιά, θα αρκούσαν 21 χρόνια εργασίας (με συμπληρωμένα 52 έτη της ηλικίας τους μέχρι το 2011 και 55 χρόνια από το 2012). Αν μάλιστα η κυρία Δανάη είχε τρία παιδιά και είχε συμπληρώσει 20ετία στο Δημόσιο πριν από το 2010, τότε θα μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί ανεξαρτήτως ηλικίας.
«ΜΑΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ» ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ
Στους ιδιωτικούς υπαλλήλους, δικαίωμα πρόωρης σύνταξης λόγω ιδιότητας γονέα έχει μόνον η κυρία Ισμήνη, αν το παιδί της ήταν κάτω των 18, όταν η ίδια συμπλήρωνε 5.500 μέρες ασφάλισης.
Αν αυτό συνέβη το 2010, δικαιούται μειωμένη σύνταξη στα 50 και πλήρη στα 55. Αν συγκέντρωσε τα 5.500 ένσημα και το παιδί της ήταν ανήλικο το 2011, θα βγει σε μειωμένη σύνταξη όταν γίνει 52 ετών και σε πλήρη στα 57 της. Αντίθετα, αν οι προϋποθέσεις συνέτρεχαν το 2012, τα όρια ανεβαίνουν στα 55 έτη για μειωμένη και στα 60 για πλήρη.
Στην περίπτωση του κ. Ιορδάνη, η πατρότητα ανήλικου δεν αλλάζει τα όρια συνταξιοδότησης -εκτός εάν πεθάνει η μητέρα του παιδιού και ο ίδιος αποκτήσει την επιμέλεια με αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Υπάρχει, δε, περίπτωση που το ζευγάρι χώρισε, η επιμέλεια δόθηκε στον πατέρα, αλλά το δικαίωμα σύνταξης λόγω ανηλικότητας παιδιού το διατηρεί η μητέρα!
ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ
Στην περίπτωση των ελεύθερων επαγγελματιών, κανένας από τους δύο δεν έχει τα ίδια δικαιώματα με τους άλλους γονείς, καθώς δεν μπορεί να βγει στη σύνταξη νωρίτερα λόγω ανήλικου παιδιού.
Αν, δε, η κυρία Ελένη είχε αρχίσει να δουλεύει ως υπάλληλος, όταν συμπλήρωνε τις προϋποθέσεις των 5.500 ημερών ασφάλισης είχε μεταφερθεί στο ΤΕΒΕ (σημερινό ΟΑΕΕ) και στη συνέχεια επέστρεψε στο ΙΚΑ, σήμερα δεν μπορεί να αξιοποιήσει τη δυνατότητα του νόμου, που έχουν άλλες μητέρες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ, λόγω μιας (αμφισβητούμενης) εγκυκλίου του ασφαλιστικού ταμείου.
πηγή: makthes.gr
Tο iokh.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο το οποίο είναι σχετικό με το θέμα. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετεί τις απόψεις αυτές. Διατηρεί το δικαίωμα να μην δημοσιεύει συκοφαντικά, υβριστικά, ρατσιστικά ή άλλα σχόλια που προτρέπουν σε άσκηση βίας. Επίσης, σχόλια σε greeklish δεν θα δημοσιεύονται ενώ το iokh.gr, όταν και όπου κρίνει, θα συμμετέχει στον διάλογο.
Δημοσίευση σχολίου
Blogger Facebook