Τι φέρνει στις βαλίτσες του ο Πούτιν

Tου Χάρη Φλουδόπουλου

Η τελευταία φορά που βρέθηκε στην Αθήνα ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin ήταν το 2007 όταν και επισκέφθηκε τη χώρα μας στο πλαίσιο της υπογραφής της συμφωνίας για τον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς Αλεξανδρούπολη. Η επίσκεψη που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή και το Σάββατο 27 και 28 Μαΐου, γίνεται σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο, αποτελεί την πρώτη επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου σε χώρα της ΕΕ για πάνω από έναν χρόνο, ενώ σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του Κρεμλίνου, στην Αθήνα θα συζητηθούν ζητήματα διμερούς οικονομικής συνεργασίας και επενδύσεων περιλαμβανομένης της υλοποίησης κοινών προγραμμάτων στον τομέα της ενέργειας. 
Σε αντίθεση με τη συμφωνία του 2007, ο V. Putin φθάνει στην Αθήνα 10 μέρες μετά την τελετή έναρξης κατασκευής ενός άλλου ενεργειακού αγωγού, το γνωστού TAP, ο οποίος αποτελεί ανταγωνιστικό προς τα ρωσικά συμφέροντα έργο, αφού διεισδύει σε προνομιακές μέχρι σήμερα αγορές για το ρωσικό αέριο. Για αυτό το σκοπό άλλωστε την τελευταία διετία εντάθηκαν οι προσπάθειες για την προώθηση εναλλακτικών ρωσικών σχεδίων, με στόχο να διαφυλαχθούν τα ενεργειακά συμφέροντα στην περιοχή. Τα ρωσικά σχέδια ωστόσο είτε με τη μορφή του αγωγού South Stream είτε ως Turkish Stream βρίσκονται σε πολύ πιο πρώιμο στάδιο, με τη ρωσική πλευρά να καλείται να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι από το 2020 οι αγορές των Βαλκανίων και της Ιταλίας αποκτούν πρόσβαση και σε ανταγωνιστική πηγή ενέργειας. 
Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, κατά την επίσκεψη Putin, φυσικά και αναμένεται να συζητηθεί η εναλλακτική Ρωσική πρόταση για τον αγωγό South Stream 2, ο οποίος στην τελευταία του εκδοχή αξιοποιεί το έργο του παλιού ITGI (αγωγός Ελλάδας Ιταλίας, με έξοδο προς την Αδριατική από την περιοχή της Θεσπρωτίας). Για το έργο αυτό έχει ήδη υπογραφεί ένα προκαταρκτικό μνημόνιο, ωστόσο δεν αναμένονται θεαματικές εξελίξεις κατά την επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου, αφού σύμφωνα με διαρροές ο εν λόγω αγωγός βρίσκεται σχετικά χαμηλά στην ατζέντα. Ωστόσο, η επικρατούσα εκτίμηση είναι ότι οι όποιες συζητήσεις δεν θα έχουν "ουσιαστικό αποτέλεσμα", για τον πρόσθετο λόγο ότι και από ρωσικής πλευράς η προτεραιότητα εστιάζεται στην επέκταση του βόρειου αγωγού "Nord Stream”. Για τις προθέσεις της ελληνικής πλευράς μάλιστα, έχουν σύμφωνα με πληροφορίες ενημερωθεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, περιλαμβανομένης της Ε.Ε. αλλά και του State Department. 
Σε αντίθεση με τους αγωγούς πάντως, η επίσκεψη αναμένεται να επικεντρωθεί σε άλλα θέματα διμερούς οικονομικού ενδιαφέροντος, όπως η προοπτική ενίσχυσης των ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία ή το πιθανό ενδιαφέρον για ρωσικές επενδύσεις στη χώρα μας, εφόσον προχωρήσουν σχέδια αποκρατικοποιήσεων ή συμπράξεων στους τομείς της ενέργειας, των υποδομών και των μεταφορών. 
Πάντως για παράδειγμα στον τομέα του φυσικού αερίου, οι επαφές και οι συνομιλίες μεταξύ ΔΕΠΑ και Gazprom βρίσκονται σε εξαιρετικό επίπεδο, σχετικά πρόσφατα ολοκληρώθηκε ένας νέος γύρος συνομιλιών για την αναπροσαρμογή της συμβατικής τιμής προμήθειας και αυτή τη στιγμή το κόστος του ρωσικού αερίου βρίσκεται σε επίπεδα που θεωρούνται από τα ανταγωνιστικότερα των τελευταίων ετών. 
Επίσης κατά καιρούς επανέρχεται στο προσκήνιο, κάτι που αναμένεται να συμβεί και στις συναντήσεις που θα γίνουν στο πλαίσιο της επίσκεψης Putin,  το ρωσικό ενδιαφέρον για αποκρατικοποιήσεις όπως αυτή της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ή του ΟΛΘ, οι οποίες μάλιστα είναι αλληλοσυνδεόμενες. 
ΔΕΗ
Το τελευταίο διάστημα στην ενεργειακή αγορά έχει φουντώσει η φημολογία ότι επίκειται η ανακοίνωση συμφωνίας με ρωσική εταιρεία η οποία επιθυμεί να επενδύσει στην Ελλάδα για την κατασκευή λιγνιτικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στη Φλώρινα. Η πρόταση που προωθείται με ενδιαφέρον από τη ρωσική πλευρά αφορά στην εκκρεμότητα που υπάρχει από τα αντισταθμιστικά οφέλη της πρώτης συμφωνίας προμήθειας αερίου, για τα περίφημα υδροηλεκτρικά της Συκιάς και του Πευκόφυτου, που δεν κατασκευάστηκαν ποτέ λόγω των προβλημάτων με την εκτροπή του Αχελώου. Στο πλαίσιο αυτό έχει προταθεί να υπάρξει σύμπραξη της ΔΕΗ με τη Gazprom για την κατασκευή μιας δεύτερης μονάδας λιγνίτη στη Φλώρινα με ταυτόχρονη αξιοποίηση του τοπικού ιδιωτικού ορυχείου της Βεύης. Το όλο εγχείρημα πάντως είναι αρκετά σύνθετο και παρουσιάζει ιδιαιτερότητες και προβλήματα ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη προσπάθεια για παραχώρηση του ορυχείου έγινε προ δεκαετίας. 
Τέλος στο περιθώριο της επίσκεψης είναι πιθανό να υπάρξουν ανακοινώσεις για τις επαφές που έχουν ξεκινήσει από τον περασμένο μήνα μεταξύ των ΕΛΠΕ και της ρωσική Rosneft για επέκταση της ήδη υφιστάμενης εμπορικής συνεργασίας. 


ΠΗΓΗ