Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Ruta Graveolens (Ρυτή η βαρύοσμος) ανήκει στην οικογένεια των Ρυτοειδών που περιλαμβάνει 40 περίπου είδη θάμνων. Στη χώρα μας το συναντούμε με τις ονομασίες Πήγανος, Απήγανος, Πεγάνι, Πηγάνι, Πηγουνιά, Πήγαντο, Βρωμο- πήγανος. Ο απήγανος είναι βαρύοσμο αρωματικό, αειθαλές, πολυετές φυτό, που φθάνει σε ύψος το 1 μέτρο.Τα φύλλα του είναι σαρκώδη και έχουν τρεις λοβούς.Τα άνθη του είναι κιτρινοπράσινα με πέντε πέταλα και στρογγυλές κάψες σπόρων.Τα μακριά φύλλα του (7-12εκ.) τέμνονται πτεροειδώς παίρνοντας ένα σχήμα κουταλιού ή στενόμακρο. Είναι κάπως σαρκώδη και συχνά καλυμμένα από ένα αλευρώδες χνούδι. Το πρασινογάλαζο φύλλωμα έχει έντονη και κάπως δυσάρεστη μυρωδιά όταν τριφτεί ή χτυπηθεί. Συστάδες από κίτρινα λουλούδια εμφανίζονται στη μέση του καλοκαιριού, στέκονται πιο πάνω από το φύλλωμα και συχνά καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του φυτού. Το βότανο ανθίζει από Ιούνιο έως Αύγουστο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα φύλλα του, τα οποία συλλέγονται Μάιο και Ιούνιο. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο ή με μοσχεύ- ματα. Η καλύτερη σπορά γίνεται όταν ο σπόρος είναι ώριμος, σε ψυχρή σέρα, μπορεί επίσης να φυτευτεί στις αρχές ή στη μέση της άνοιξης σε ψυχρή σέρα. Όταν είναι αρκετά μεγάλα τα σπορό- φυτα, τα βάζουμε σε ξεχωριστές γλάστρες και τα μεγαλώνουμε σε θερμοκήπιο το πρώτο χειμώνα. Τα φυτεύουμε στις μόνιμες θέσεις τους προς το τέλος της άνοιξης ή την αρχή του καλοκαιριού, μετά δηλαδή και από τα τελευταία κρύα. Για πολλαπλασιασμό με μοσχεύματα, κόβουμε τις κορυ- φές προς το τέλος της άνοιξης.
Η χρήση πρέπει να γίνεται πολύ μετρημένα, καθώς το αιθέριο έλαιο του προκαλεί τοπικούς ερεθισμούς και φλύκταινες, ιδιαίτερα όταν είναι χλωρό.Ο απήγανος είναι γνωστό όχι μόνο σαν φαρμακευτικό χολαγωγό φυτό της λαϊκής ιατρικής αλλά και σαν ζωντανό βαρόμετρο. Στην ξηρα- σία τα φύλλα του είναι ζαρωμένα και διπλωμένα, ενώ όταν η υγρασία αυξάνεται στην ατμόσφαιρα τα φύλλα ξεδιπλώνουν και ανοίγουν. Ο Απήγανος περιέχει ένα αιθέριο έλαιο που περιλαμβάνει μία δεκάδα ουσιών (κετόνες, αλκοόλες, εστέρες, τερπένια). Από αυτές η μεθυλνονυ- λκετόνη είναι η σημαντικότερη. Επιπλέον περιέχει ένα γλυκοσίδιο, τη ρουτίνη ή ρουτοσίδη η οποία έχει παρό- μοια δράση με τη βιταμίνη Ρ.

Φυτεμένο ή αποξηραμένο το φυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να απωθήσει έντομα. Πιο χρήσιμο αποδεικνύεται όταν φυτρώνει κοντά σε τριανταφυλλιές και σμέουρα. Το αποξηραμένο βότανο μπορεί επίσης να τοποθετηθεί στις ντουλάπες για να απωθήσει το σκόρο. Φυτεμένο το φυτό λέγεται ότι απωθεί τις γάτες. Επίσης από το φυτό παίρνουμε μια κόκκινη χρωστική ουσία. Ένα αιθέριο έλαιο παράγεται από τα φύλλα και τους νεαρούς σπόρους, το οποίο χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και ως καρύκευμα στα φαγητά.

Ο απήγανος χρησιμοποιείται κυρίως ως εμμηναγωγό. Διεγείρει τους μυς της μήτρας και προκαλεί την έμμηνη ροή. Με την ιδιότητα του εξάλλου να διεγείρει τη συσταλτικότητα της μήτρας και να προκαλεί έτσι την αιμορραγία της, γίνεται δυνατό «αμβλωτικό». Στην ευρωπαϊκή βοτανοθεραπευτική, ο απήγανος χρησιμοποιείται επίσης στη θεραπεία παθήσεων πολύ διαφορε- τικών μεταξύ τους, όπως η υστερία, η επιληψία, ο ίλιγγος, οι κολικοί, οι σκώληκες των εντέρων, η δηλητηρίαση και τα προβλήματα των ματιών. Το έγχυμά του χρησιμοποιούμενο ως οφθαλμόλουτρο επιφέρει γρήγορη ανακούφιση στα κουρασμένα μάτια και βελτιώνει την όραση, για αυτό οι αγιογράφοι και ζωγράφοι του μεσαίωνα τον εκτιμούσαν ιδιαίτερα. Ο απήγανος έχει χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία πολλών άλλων παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων της σκλήρυνσης κατά πλάκας και της παράλυσης του Bell. Η ανακούφιση από τους σπασμούς το κάνει χρήσιμο στο σταμάτημα του σπασμωδικού βήχα. Η ρετσίνη που περιέχει το φυτό, χρησιμοποιείται στη θεραπεία αγγειακών παθήσεων, ως σπασμολυτικό, καθώς και για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Ο απήγανος, με δαφνόφυλλα κοπανισμένα, χρησιμοποιείται ως κατάπλασμα εναντίον του πρηξίματος των αντρικών γεννητικών οργάνων, ενώ σε μικρές δόσεις, εσωτερικά, είναι αιμοστατικός.

Το αφέψημα του είναι κατά των αμοιβάδων και παρασιτοκτόνο των εντέρων (1 φλιτζάνι πρωί και βράδυ νηστικοί για 3 ως 4 μέρες, όχι περισσότερο).Βαμβάκι με λίγο ζουμί απήγανου, αραιωμένου με νερό, έχει χρησιμοποιηθεί στο αφτί γερόντων για την θεραπεία βαρηκοΐας. Επίσης είναι φάρμακο κατά της υστερίας, της επιληψίας, καθαρίζει πληγές και έλκη (σαν έμπλαστρο) και εξοντώνει διάφορα παράσιτα, σκώρο, ψείρες, κλπ.


ΠΗΓΗ
ΠΑΤΗΣΤΕ ΚΑΤΩ....
loading...

Δημοσίευση σχολίου

Blogger